Czynności przekraczające zwykły zarząd majątkiem dziecka – czym są, czy potrzebne jest zezwolenie sądu?

Majątek dziecka – czynności przekraczające zwykły zarząd majątkiem dziecka

Niniejszy artykuł poświęcony jest majątkowi dziecka oraz czynnościom, których dokonują rodzice, dotyczących aktywów i pasywów dziecka (majątek dziecka). Owe czynności mają na celu zachowanie stanu majątku, jego zwiększenie czy zmniejszenie. Oczywistością jest, że dziecko nie jest w stanie samodzielnie pokierować swoimi sprawami majątkowymi w taki sposób, aby nie ponieść z tego tytułu negatywnych konsekwencji (strat). Konieczna jest pomoc kogoś bardziej doświadczonego. I tu przychodzą na pomoc rodzice. Powstaje jednak pytanie – co rodzice mogą zrobić z majątkiem dziecka? Czy mogą swobodnie, w dowolny sposób, zarządzać majątkiem dziecka? Czy może jednak jest jakiś „prawny hamulec”? Czym jest zwykły zarząd majątkiem dziecka, a czym są czynności przekraczające zwykły zarząd majątkiem dziecka? O tym w dalszej części artykułu.

Po kolei….

 

Zwykły zarząd majątkiem dziecka

Zarząd majątkiem dziecka należy rozumieć zarówno jako czynności faktyczne, prawne, jak i czynności procesowe dotyczące majątku dziecka. Zwykły zarząd majątkiem dziecka to bieżące, rutynowe dbanie o majątek dziecka, standardowe nim zarządzanie, utrzymywanie składników majątku dziecka w niepogorszonym stanie. Dokonywanie przez rodziców czynności zwykłego zarządu majątkiem dziecka nie jest zależne od decyzji żadnego organu czy sądu.

 

Czynności przekraczające zwykły zarząd majątkiem dziecka

Są to czynności istotne, doniosłe z punktu widzenia majątkowych interesów dziecka. Takie czynności można nazwać „extra czynnościami”. „Obiektywnym i sprawdzalnym miernikiem czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu jest ciężar gatunkowy dokonywanej czynności, jej skutków w sferze majątku małoletniego, wartość przedmiotu objętego wyrażoną w postępowaniu sądowym czynnością dyspozytywną oraz szeroko pojęte dobro dziecka i ochrona jego interesów życiowych.” [Postanowienie SN z 17.10.2000 r., I CKN 319/00]

 

Ustawodawca nie określił katalogu czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Doktryna i orzecznictwo przyjmuje, że taki charakter mają wszystkie czynności dotyczące nieruchomości.

Dla przykładu do czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem dziecka zaliczyć należy:

• złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego;
• sprzedaż nieruchomości należącej do małoletniego;
• nabycie nieruchomości dla małoletniego;
• sprzedaż lub zezłomowanie samochodu albo innych pojazdów należących do małoletniego;
• likwidacja konta bankowego utworzonego dla małoletniego;
• sprzedaż gospodarstwa rolnego;
• przyjęcie przez małoletniego darowizny nieruchomości obciążonej służebnością mieszkania lub hipoteką;

 

Dla dokonania czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem dziecka konieczne jest uzyskanie przez rodziców zgody sądu. Zgodnie z art. 101 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Brak zgody sądu na taką czynność jest swoistego rodzaju „prawnym hamulcem”. Sąd bowiem ma obowiązek zbadać, czy czynność której chcą dokonać rodzice dziecka jest w istocie zgodna z dobrem dziecka oraz z jego interesem.

 

Wniosek o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem małoletniego

Sprawa o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka rozpatrywana jest przez sąd rejonowy wydział rodzinny i nieletnich, w trybie nieprocesowym. Sąd wydaje zgodę w formie postanowienia. Aby zainicjować sprawę należy złożyć wniosek o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem małoletniego.

 

Przyczyny wystąpienia przez rodziców z wnioskiem o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem dziecka

Katalog przyczyn jest szeroki, zależny od sytuacji i sprawy. Najczęściej rodzice występują do sądu o wyrażenie zgody na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego. Z jakich przyczyn? Otóż rodzice wiedzą, że spadkodawca pozostawił po sobie długi i w ten sposób chcą zabezpieczyć dziecko. Kolejną przyczyną są względy rodzinne – chęć całkowitego „odcięcia” się od danej osoby (spadkodawcy), czy chęć zachowania dotychczasowych dobrych relacji w rodzinie. W pozostałych sprawach np. przy sprzedaży czy kupnie nieruchomości przyczyn należy upatrywać w chęci zaspokojenia bieżących potrzeb dziecka, zabezpieczeniu interesów dziecka w przyszłości czy w ocenie rodziców – lepszej formy inwestycji.

 

UWAGA !!! Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku. (art. 101 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego)

 

Jeżeli interesuje Cię kwestie związane z prawem rodzinnym – rozwód, separacja, władza rodzicielska, alimenty, kontakty i inne – zapraszam do lektury moich pozostałych artykułów na blogu.

 

 

 

Chcesz zainicjować sprawę w sądzie? Potrzebujesz porady prawnej? Nie wiesz jakie dowody zebrać i przedstawić w sądzie? Kancelaria Adwokacka adwokata Michała Dobiesa świadczy kompleksową obsługę prawną z zakresu prawa rodzinnego. Pomagamy Naszym Klientom w sprawach rodzinnych, cywilnych, spadkowych i karnych. Celem umówienia konsultacji prawnej zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu: 791-571-605 oraz za pomocą maila: kancelaria@dobies-adwokat.pl. Zachęcamy do odwiedzania Naszego biura w Warszawie oraz w Żurominie. Istnieje możliwość umówienia porady prawnej poza biurem Kancelarii. Świadczymy pomoc prawną na terenie całego kraju.