Kradzież – przestępstwo czy wykroczenie?
Kradzież jest kolejnym z czynów, obok jazdy po alkoholu, który w danych realiach sprawy może stanowić albo przestępstwo albo wykroczenie, tzw. czyn przepołowiony. Co w takim razie przesądza o kwalifikacji czynu? Po pierwsze – wartość skradzionej rzeczy, po drugie – jej rodzaj. Kradzież rzeczy, której wartość nie przekracza 500 zł stanowi wykroczenie. Wskazane ograniczenie wartości nie dotyczy broni, amunicji, materiałów lub przyrządów wybuchowych. Kradzież wskazanych rzeczy zawsze kwalifikowana jest jako przestępstwo.
Spis treści
Przestępstwo kradzieży – art. 278 kodeksu karnego
Zgodnie z art. 278 § 1 kodeksu karnego, kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Tej samej karze podlega, kto bez zgody osoby uprawnionej uzyskuje cudzy program komputerowy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. (§ 2) W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. (§ 3) Jeżeli kradzież popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. (§ 4) Przepisy § 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio do kradzieży energii lub karty uprawniającej do podjęcia pieniędzy z automatu bankowego. (§ 5)
Przedmiotem kradzieży jest rzecz ruchoma, jak również program komputerowy (zapis cyfrowy), energia (elektryczna, cieplna, jądrowa), karta bankomatowa. Przedmiotem ochrony jest własność i posiadanie rzeczy, prawa majątkowe twórcy i prawnego użytkownika programu, a jako przedmiot uboczny – prawa autorskie twórcy. W wypadku kradzieży karty uprawniającej do podjęcia sumy pieniężnej przedmiotem ochrony jest własność pieniędzy, w wypadku zaś kradzieży energii – własność energii. Kradzieży możemy się dopuścić tylko w odniesieniu do rzeczy stanowiących czyjąś własność. Rzeczy niczyje nie mogą być przedmiotem kradzieży. Rzecz stanowiąca współwłasność sprawcy jest dla niego cudza – może być przedmiotem kradzieży. Co ciekawe, za cudzą rzecz dla każdego z małżonków orzecznictwo uznaje rzecz wchodzącą w skład ich majątku wspólnego.
Kradzież rzeczy wchodzących w skład wspólnego majątku małżonków polega na wyjęciu tych rzeczy spod wspólnego władztwa i rozporządzeniu nimi jak własnymi wbrew woli współmałżonka i bez zamiaru zwrócenia. [wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 30 grudnia 1999 r., II AKa 223/99]
Kradzież jest przestępstwem powszechnym – może dopuścić się jej każdy. Cechuje ją umyślne działanie sprawcy. Rzeczy mogące być przedmiotem przestępstwa kradzieży muszą mieć wartość majątkową (wyrażalną w pieniądzu). Przedmiotem kradzieży mogą być także zwierzęta. Do kradzieży zwierząt odpowiednio stosuje się przepisy dotyczące kradzieży rzeczy.
Kradzież czyli zabór mienia
Czynność sprawcza polega na zaborze. Zabór jest to wyjęcie rzeczy spod władztwa właściciela lub posiadacza i przejęciu jej we własne władztwo przez sprawcę. Zabór musi być bezprawny, bez zgody właściciela lub posiadacza rzeczy. Kradzież dokonana za zgodą właściciela nie jest kradzieżą (ani przestępstwem, ani wykroczeniem).
Kradzież – wypadek mniejszej wagi
Przepis § 3 art. 278 k.k. tworzy uprzywilejowane typy wszystkich przestępstw kradzieży, tzw. wypadki mniejszej wagi. O tym, czy czyn stanowi wypadek mniejszej wagi decydują elementy składające się na ocenę stopnia jego społecznej szkodliwości.
Ściganie przestępstwa kradzieży
Jeżeli kradzież popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Jeżeli kradzież popełniono na szkodę osoby obcej, ściganie następuje z urzędu.
Kradzież jako wykroczenie z art. 119 kodeksu wykroczeń
Podobna regulacja dotycząca przestępstwa kradzieży zawarta jest również w kodeksie wykroczeń. Zgodnie z art. 119 § 1 kodeksu wykroczeń, kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą, jeżeli jej wartość nie przekracza 500 złotych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo są karalne. (§ 2) Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 dopuścił się go na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na żądanie pokrzywdzonego. (§ 3) W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1, można orzec obowiązek zapłaty równowartości ukradzionego lub przywłaszczonego mienia, jeżeli szkoda nie została naprawiona. (§ 4)
W art. 119 k.w. mamy do czynienia z kradzieżą lub przywłaszczeniem cudzej rzeczy ruchomej o wartości maksymalnej 500 zł. Przywłaszczenie oznacza, że sprawca zamierza, po zawładnięciu rzeczą, postępować z nią jak z własną. Różnica w stosunku do kradzieży polega na tym, że sprawca przywłaszczenia nie dokonuje zaboru rzeczy, sprawca rzecz legalnie posiada. Ma świadomość, że rzecz nie jest jego własnością, mimo to chce nią rozporządzać jak właściciel i nią w taki sposób rozporządza. Podmiotem kradzieży i przywłaszczenia (z kodeksu wykroczeń) może być każda osoba. Kradzież i przywłaszczenie to wykroczenia umyślne.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawach karnych? Szukasz adwokata, który podejmie się reprezentacji? Zostałeś oskarżony o kradzież? Adwokat Michał Dobies świadczy pomoc prawną w sprawach karnych. Zapraszamy do kontaktu oraz odwiedzania Kancelarii w Warszawie jak również Filii w Żurominie.
szczegółowa kategoria artykułu: adwokat-kradzież-Warszawa / adwokat-prawo-karne-Warszawa / adwokat-Warszawa / adwokat-Sierpc / adwokat-Mława