Czym jest akt poświadczenia dziedziczenia?

Akt poświadczenia dziedziczenia – wprowadzenie

Akt poświadczenia dziedziczenia jest to alternatywny do sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku sposób potwierdzenia nabycia prawa do spadku. Każdy z powyższych sposobów ma plusy i minusy, o czym poniżej. Zanim jednak dojdzie do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, notariusz sporządza tzw. protokół dziedziczenia. Aby notariusz sporządził protokół dziedziczenia a później akt poświadczenia dziedziczenia, musimy spełnić pewne warunki.

 

Akt poświadczenia dziedziczenia – kto i kiedy go sporządza?

Poświadczenia dziedziczenia może dokonać każdy notariusz w Polsce. Przyjmuje ono formę aktu notarialnego. Notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, z wyłączeniem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych. Sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia poprzedza sporządzenie przez notariusza protokołu dziedziczenia. Konieczna jest obecność w kancelarii notarialnej wszystkich osób zainteresowanych tj. osób które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i spadkobiercy testamentowi, a także osób, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne.

 

W protokole dziedziczenia zamieszcza się w szczególności:

1) zgodne żądanie poświadczenia dziedziczenia złożone przez osoby biorące udział w spisywaniu protokołu;

2) oświadczenia o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi;

3) oświadczenia o znanych testamentach spadkodawcy lub braku takich testamentów;

4) oświadczenia, że w odniesieniu do spadku nie zostało uprzednio wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i nie toczy się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku ani nie został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia;

5) oświadczenia, czy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne oraz który spośród spadkobierców powołanych do spadku z ustawy odpowiada warunkom przewidzianym do dziedziczenia gospodarstwa rolnego;

6) oświadczenia o obywatelstwie i miejscu zwykłego pobytu spadkodawcy w chwili śmierci;

7) oświadczenia, czy były składane oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku lub zapisu windykacyjnego, czy zostało wydane orzeczenie dotyczące niegodności spadkobiercy lub osoby, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny, oraz czy były zawierane umowy z przyszłym spadkodawcą w przedmiocie zrzeczenia się dziedziczenia po nim;

8) wzmiankę o pouczeniu przez notariusza o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń;

9) oświadczenie odbierane w toku czynności o tym, czy w skład spadku wchodzą własność lub wieczyste użytkowanie nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub udziały, akcje lub ogół praw i obowiązków w spółce handlowej będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o ile nie zostało ono już złożone w toku wcześniejszych czynności – jeżeli w kręgu osób zainteresowanych znajduje się cudzoziemiec w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców;

10) oświadczenie, czy w skład spadku wchodzi przedsiębiorstwo w spadku objęte zarządem sukcesyjnym.

 

Jeżeli od dnia otwarcia spadku nie upłynęło sześć miesięcy, w protokole dziedziczenia notariusz zamieszcza oświadczenia spadkobierców o prostym przyjęciu spadku lub przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza albo o odrzuceniu spadku, chyba że oświadczenia tej treści zostały już przez spadkobierców uprzednio złożone.

 

Do protokołu dziedziczenia notariusz załącza:

1) odpis aktu zgonu spadkodawcy;

2) odpisy aktów stanu cywilnego osób powołanych do spadku z ustawy;

2a) projekt protokołu dziedziczenia oraz protokoły obejmujące oświadczenia o wyrażeniu zgody na spisanie protokołu dziedziczenia zgodnie z jego projektem, o ile zostały sporządzone lub spisane;

3) inne dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie praw do spadku.

 

W razie złożenia testamentu notariusz dokonuje jego otwarcia i ogłoszenia, chyba że otwarcie i ogłoszenie testamentu już nastąpiło. Z otwarcia i ogłoszenia testamentu sporządza się protokół.

Po spisaniu protokołu dziedziczenia notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

 

Co notariusz wpisuje do aktu poświadczenia dziedziczenia?

Akt poświadczenia dziedziczenia powinien zawierać:

1) dzień, miesiąc i rok oraz miejsce sporządzenia aktu;

2) imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notariusza, a jeżeli akt sporządziła osoba wyznaczona do zastępstwa notariusza lub upoważniona do dokonywania czynności notarialnych – nadto imię i nazwisko tej osoby;

3) imię i nazwisko spadkodawcy, imiona jego rodziców oraz jego numer PESEL;

4) datę i miejsce zgonu albo znalezienia zwłok spadkodawcy oraz jego miejsce zwykłego pobytu w chwili śmierci;

5) wskazanie spadkobierców, którym spadek przypadł – imiona, nazwiska i imiona rodziców oraz datę i miejsce urodzenia osób fizycznych, a w przypadku osób prawnych – nazwę i siedzibę;

6) tytuł powołania do spadku i wysokość udziałów w spadku, a w razie dziedziczenia testamentowego – określenie formy testamentu;

7) wskazanie spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne podlegające dziedziczeniu z ustawy oraz ich udziały w nim;

7a) wskazanie osób, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne, oraz przedmiotów tych zapisów, chyba że osoby te nie chcą lub nie mogą być zapisobiercami albo zapisy windykacyjne okazały się bezskuteczne;

8) powołanie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu;

9) podpis notariusza;

10) adnotację o dokonaniu rejestracji aktu w systemie teleinformatycznym Rejestru Spadkowego.

 

Na protokole dziedziczenia notariusz zamieszcza adnotację o sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia. Notariusz niezwłocznie po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia dokonuje jego wpisu do Rejestru Spadkowego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Adnotację o zarejestrowaniu notariusz umieszcza na akcie poświadczenia dziedziczenia, wskazując numer wpisu, a także dzień, miesiąc i rok oraz godzinę i minutę dokonanego wpisu. Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

 

Kiedy notariusz odmówi sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia?

Notariusz odmawia sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, jeżeli:

1) w stosunku do spadku został już uprzednio sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia lub wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku;

2) w toku sporządzania protokołu dziedziczenia ujawnią się okoliczności wskazujące, że przy jego sporządzeniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, lub też osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne, albo istnieją lub istniały testamenty, które nie zostały otwarte lub ogłoszone;

3) w sprawie brak jurysdykcji krajowej.

 

Poświadczenie dziedziczenia u notariusza a sądowe stwierdzenie nabycia spadku

Poświadczenie dziedziczenia spadku u notariusza możemy uzyskać znacznie szybciej, niż postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Koszty aktu notarialnego oraz koszty sądowe sprawy o stwierdzenie nabycia spadku są porównywalne, nie są to koszty obiektywnie wysokie. Problem pojawia się jednak wtedy, gdy do notariusza nie mogą przybyć jednocześnie wszyscy spadkobiercy. Brak całkowitej zgody zainteresowanych co do podstawy dziedziczenia (dziedziczenie ustawowe lub dziedziczenie testamentowe), kręgu spadkobierców, czy wysokości przysługujących im udziałów wyłącza możliwość sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. W takich wypadkach pozostaje droga sądowa. Czas trwania danej sprawy sądowej zależy każdorazowo od stanowisk stron – jeżeli są zbieżne – sprawa może zakończyć się na 1-2 rozprawach. Gdy między stronami istnieje spór – postępowanie może trwać lata. W każdej sprawie warto zorientować się wcześniej co do stanowiska innych spadkobierców i podjąć właściwe kroki, czy to u notariusza czy w sądzie.

 

Potrzebujesz porady prawnej w sprawach spadkowych? Czeka Cię sprawa sądowa o stwierdzenie nabycia spadku i szukasz adwokata? Chciałbyś się skonsultować z adwokatem celem omówienia kwestii spadkowych? Adwokat Michał Dobies świadczy pomoc prawną w szeroko rozumianym prawie spadkowym. Zapraszamy do kontaktu oraz odwiedzania siedziby Kancelarii w Warszawie oraz Filii w Żurominie.

 

 

 

szczegółowa kategoria artykułu: adwokat-akt-poświadczenia-dziedziczenia-Warszawa / adwokat-prawo-spadkowe-Warszawa / adwokat-Płock / adwokat-Warszawa / adwokat-Mława