Przesłanki negatywne rozwodu – czyli kiedy rozwód jest niemożliwy?

Dziś kontynuacja poprzedniego wpisu, dotycząca przesłanek rozwodu. Tytułem krótkiego wstępu – przesłankę pozytywną jak i przesłanki negatywne rozwodu należy traktować jako całość, bowiem tylko w sytuacji zaistnienia zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego oraz niewystąpienia przesłanek negatywnych możliwe jest orzeczenie rozwodu. Wobec powyższego rozwińmy zagadnienie – kiedy rozwód jest niemożliwy?

 

 

Pierwsza przesłanka negatywna rozwodu

Zgodnie z art. 56 § 2 k.r.o. „Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.” Kolejny paragraf artykułu 56 k.r.o. wskazuje nam na dalsze przesłanki negatywne, które nie mogą zaistnieć, aby sąd mógł orzec rozwód związku małżeńskiego – w przypadku ich zaistnienia rozwód jest niemożliwy. W pierwszej kolejności mowa jest „o dobru wspólnych małoletnich dzieci małżonków”. Sąd bierze pod uwagę dobro (interes) tylko dzieci wspólnych obu małżonków i tylko dzieci małoletnich. Nie jest brany pod uwagę, w rozpatrywaniu tej przesłanki, interes dziecka tylko jednego z małżonków czy dziecka pełnoletniego.

 

Oceniając czy w sytuacji orzeczenia rozwodu dobro dziecka ucierpi, sąd bierze pod uwagę wytyczne wskazane przez Sąd Najwyższy (uchwała z 18.03.1968, III CZP 70/66) tj.: wiek dziecka, dotychczasowe relacje dziecka z rodzicami, stan zdrowia dziecka czy stopień wrażliwości dziecka. Nie budzi wątpliwości, że rozstanie rodziców wpływa negatywnie tak na psychikę dziecka jak i postrzeganie przez nie samej instytucji małżeństwa. Rozpad małżeństwa rodziców niejednokrotnie ma również wpływ na socjalizację czy dalszy rozwój fizyczny i duchowy dziecka. Sąd każdorazowo zobowiązany jest porównać sytuację życiową dzieci w chwili kiedy już istnieje zupełny i trwały rozkład pożycia między ich rodzicami z sytuacją przyszłą – w jakiej dzieci znalazłyby się po wydaniu wyroku rozwodowego. Na tej podstawie obowiązany jest wyprowadzić wniosek czy przez orzeczenie rozwodu nie ucierpi dobro wspólnych małoletnich dzieci stron.

 

 

Druga przesłanka negatywna rozwodu

Druga część przytoczonego artykułu mówi o kolejnej negatywnej przesłance rozwodu- „[…]jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.” Zasady współżycia społecznego należy utożsamiać z normami obyczajowymi i moralnymi funkcjonującymi w danym społeczeństwie, które w pewnych okolicznościach wyłączają możliwość orzeczenia rozwodu, mimo zaistnienia innych podstaw umożliwiających jego orzeczenie. Dla przykładu, w wyroku z dnia 9.10.1999 r. (III CKN 573/98,) Sąd Najwyższy wskazał, że „Orzeczenie rozwodu może okazać się sprzeczne z zasadami współżycia społecznego zwłaszcza wówczas, gdy jedno z małżonków jest nieuleczalnie chore, wymaga pomocy i rozwód dla niego stanowi rażącą krzywdę”. Orzeczenie rozwodu w takiej sytuacji byłoby społecznie nieakceptowalne. Sąd nie orzekłby rozwodu – rozwód niemożliwy.

 

 

Trzecia przesłanka negatywna rozwodu

Zgodnie z art. 56 § 3 k.r.o. „Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego”. Kwestię winy w rozwodzie postaram się wyjaśnić w kolejnych wpisach na blogu. Niemniej jednak gwoli krótkiego wyjaśnienia – przesłanka wskazana w art. 56 § 3 k.r.o. jest swoistego rodzaju możliwością „zablokowania” przez drugiego małżonka postępowania rozwodowego zainicjowanego przez małżonka wyłącznie winnego. Oczywiście, nie jest to możliwość, z której zawsze i w każdej sytuacji drugi z małżonków może skorzystać. Ograniczają ją bowiem zasady współżycia społecznego. Niemniej jednak również w wyżej wskazanej sytuacji zasadniczo rozwód jest niemożliwy.

 

 

Kiedy odmowa zgody na rozwód jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego?

Najprościej rzecz ujmując, gdy małżonek nie wyraża zgody na rozwód i kieruje się niskimi pobudkami. Dla przykładu – chce odegrać się na drugim małżonku, chce uprzykrzyć mu życie, żywi do niego wewnętrzne animozje, chce się zemścić.

 

 

Moim zdaniem

Decyzję o zainicjowaniu sprawy rozwodowej Klient powinien gruntownie przemyśleć i przeanalizować w raz z pełnomocnikiem pod względem prawnym. Należy odnieść do przepisów prawnych sytuację życiową Klienta i w pierwszej kolejności ocenić czy zostały spełnione przesłanki pozytywne rozwodu (art. 56 § 1 k.r.o.) oraz czy niezaistniały przesłanki negatywne (art. 56 § 2 i 3 k.r.o.). Ważne, aby oba powyższe warunki były spełnione jednocześnie.

 

 

 

 

Zastanawiasz się czy masz szansę uzyskać rozwód? Nie wiesz jak złożyć pozew rozwodowy? Nie wiesz jakie dowody przedstawić sądowi? Kiedy rozwód jest niemożliwy? Zapraszam do kontaktu – pomogę Państwu opracować korzystną taktykę procesową oraz przeprowadzić Państwa przez całe postępowanie rozwodowe.